అష్టనాయికలూ నేనేనై, నీ ఒక్కడికై వేచానిట...

అదుపన్నది ఎరుగనే, అలసటకి తావీయనే, నీవడిగిన తడవే
మనమనుకున్న తావున నే వేచుండలేదా, నీ "అభిసారిక"నై?

నీపై అలిగానేమోనని నా మది నాపై కినుకవహించి,
నాపై నేనే అలిగానేమోనని తనపై తనకు దిగులు జనించి,
నడుమ తనపై జాలిలేదాని తనువు మదిపై నిందలువేసి,
ఈ అన్నిటినీ చిన్ని గుండె ఇలా వొంటరిగా గమనించేసి,
తనువు, మనసు, ఆ హృదయం కలిసిన నేను నిలిచానిట "కలహాంతరిక"నై.

మునుపే చెప్పాగా, రెప్పల గోడల వెనుక జాలువారుతున్న,
జలధారల ఇక నిన్నభిషేకించాలని లేదని.
నా గుండెకోట లోని వేల గదుల్లో,
ఎక్కడో ఒకచోట నీ కంటపడకుండా దాగిపోవాలనుందనీ.
నీ చేతల పులకించిన ఆనేనే ఇపుడు నిక్కచ్చిగా "ఖండిత"నే

యేనాడు వీడావీ చేయి, హొయలు ఒక పరి, వగలు తదుపరి,
అన్నీ కలిసి కలల కావేరినై, దిగుళ్ళ ద్రిగ్గుళ్ళే దీన దేవేరినై
నిస్పృహలో స్పృహ తప్పిన నిండు గోదారినై,
చుక్కాని జారిన నట్టేటి నావంటి వయ్యారినై,
రేయి గుబుళ్ళలో తనువు త్రుళ్ళింతలో తుంటరినై,
తమకమద్దే వేకువల్లో తల్లడిల్లే ఒంటరినై,
లేతప్రాయంపు "ప్రోషితపథిక"నైతిని కాదా?

ఎంత చిత్రం లోకాలనేలేటి రాజునీవైతే,
సరసాల నిన్నోలలాడించి, నీకు రారాజ్ఞి నేనైతి.
వింత కాదేటిదని అంతా మేళమాడితే,
సరాగాల గారాలొలికిన "స్వాధీనపథిక"ను కాదేటీ?

నిత్యం నీ తడిపొడి తలపులతో తనువునలంకరించుకొని,
రహస్యం దాచలేని గుండె చేసే గడబిడనే గంధంగా రాసుకుని,
కార్యం నెరవేర్చుకుని కన్నుగీటిన నిన్నే కాటుకగా అద్దుకుని,
ఆలస్యం చేయక రారమ్మని వేడుతూ నీ "వాసవసజ్జిక"నైతి.

నీ తనువుపై కరిగి, నీ ప్రతిమగా తిరిగి రూపు దిద్దుకుందామని
నా మెత్తదనం నువ్వద్దిన ముద్దుతోనే నీకు తెలుపుదామని
ముకుళించిన నా చేతుల్లో నీ రూపు ముద్రించుకుందామని
నా ఎదలో నిను బందీ చేసి నీకు నేవశమౌదామని
వేచివున్నానిట నీ "విరహొత్కంఠిత"నై.

నేతాళలేనీ విప్రలంబని విన్నవించితి కాదే వేయిమార్లు,
వేగిరపడి, వేదనపడి, వేళపాళయని యోచించక,
విరహాన నను ముంచకని వేడుకుంటిని కానా వేయినూర్లు,
మరి యేలనయా ఈ జాగు, వీడు చేరనేలేదు నీ "విప్రలబ్ద"కై?

ఇన్ని పోలికలు చెప్పి, అన్నీ ఒక నేనేననీ అదీ నీ కొరకేనని చెప్పనా మరోమారు? ఆ అవసరంలేదిక దరిచేర దారిపట్టానంటావా?
గుండె గనుల్లో బొగ్గంటి బాధల్ని, ముగ్గు రాళ్ళుచేసి దంచుదామంటే, రవ్వ పొడుల్లా కవిత వెలుగులు రువ్వుతున్నాయి!

Reference:

The Nayika Bhava

The shastras have classified the basic mental status of woman, the Nayika, into Eight divisions, called Ashtanayika bhavas. These divisions portray the heroine in different situations, express different feelings, sentiments & reactions.

The Ashtanayika bhava are

Abhisarika - She is the one who boldly goes out to meet her lover.
Kalahantarika – She is the one who is repenting her hastiness in quarreling with her lover, which has resulted in their separation.
Khandita – She is the one who is angry with her lover for causing her disappointment.
Proshitapathika – She is the one who is suffering and missing her beloved who is away on a long journey.
Swadheenapathika – She is the one who is proud of her husband’s or beloved’s love and loyalty.
Vasakasajjika - She is the one who is preparing for the arrival of her beloved, by decorating herself and her surroundings to provide a pleasant welcome for her lover.
Virahotkantita – She is the one who is separated from her lover and is yearning for reunion.
Vipralabda – She is the one who is disappointed that her lover has not turned up at the tryst as he promised.

vipralambha: The highest perfection of 'adhirudha' affection in conjugal love involve
meeting (madana) and separation (mohana). In the ecstasy of madana,
meeting, there is kissing, and in the ecstasy of mohana, separation,
there is a symptom of separation, and there is also a symptom called
transcendental insanity. The ecstasy exhibited before the lover and
beloved meet, the ecstasy experienced between them after meeting,
the state of mind experienced by not meeting, and the state of mind
experienced after meeting fearing separation are called vipralambha