విశ్వామిత్ర 4 - ఆ నలుగురు

మరో ఆర్నెల్లు గడిచాయి. సుబ్బాలు వచ్చి ఐదు నెలలైంది. పట్నపువాసానికి అలవాటు పడింది. శోభ, అమృతలతో మరింత స్నేహం దృఢపడింది. అప్పుడప్పుడు ఆదివారాలు ఎవరో ఒకరింట్లో కలవటం జరుగుతుంది. శోభ కన్నడిగ. చదరంగంలో మంచి నిష్ణాతురాలు. మిత్రాకి పట్టుపట్టి నేర్పించింది. అమృత మీరట్ నుండి వచ్చింది. వంటల్లో దిట్ట. మంచి మాటకారి. ఆ రోజు మిత్ర ఇంట్లో కలిసారు. భోజనాలయ్యాక మాటల్లో పెళ్ళి ప్రసక్తి వచ్చింది.

సంభాషణ ఎక్కువగా ఇంగ్లీష్ లోను, హిందీ లోను సాగుతుంది. సుబ్బాలు కూడా అక్కడే కూర్చునికుతూహలంగాచూస్తూ కూర్చుంది. మిత్ర సుబ్బాలు విషయం చెప్పింది. ఇద్దరూ సానుభూతిగా చూసారు. ఆ మాటలేమీ అర్థం కానీ సుబ్బాలు నవ్వుతూ చూస్తూ కూర్చుంది. సాయంత్రం వరకు వుండి వాళ్ళెల్లిపోయినా ఎడతెగని ఆలోచనలతో కాస్త అలసటగా అలాగే కూర్చుండిపోయింది మిత్ర.

ఆ రాత్రికి ఏమీ తిననని ఓ గ్లాసుడు పాలలో చిటికెడు తేనె కలుపుకుని, నెమ్మదిగా డాబా మీదకి చేరి ఓ ప్రక్కగాకూర్చుంది. ఆకాశంలో మిల మిల మెరుస్తూ తారలు. పున్నమికి చేరువగానున్న చంద్రుడు. ఏవేవో ఆలోచనలు ఆ లెక్కలేనన్ని చుక్కలకిమల్లేనే తన మనసులో.

సుబ్బాలు, నలుపైనా చక్కటి కళవుట్టిపడే మనిషి. నవ్వితే ముత్యాల్లా మెరిసే పలువరస. అమాయకంగా మాట్లాడేతీరు. భర్త చేతిలో శారీరకహింసకి గురై, దాదాపు అపస్మారక స్థితిలో తనకి పన్నెండేళ్ళవయసప్పుడు ఓ రాత్రి తమ గుమ్మం ముందుకి వచ్చింది సుబ్బాలు. అప్పటికి సుమారు ముప్పైయేళ్ల మనిషని నానమ్మ చెప్పేది. తాతగారే వైద్యం చేయించి కోలుకున్నాక వివరాలు అడిగినా చెప్పటానికి ఇష్టపడలేదు[ట]. వాళ్ళవాళ్ళూ వెదుక్కుంటూ మరోమూణ్ణెల్లకి వచ్చినా ససేమిరా వెళ్ళనని మొండికేసి బలవంతంగా పంపితే చావనైనా చస్తాను కానీ ఇక అతనితో నాకు సంబంధం వద్దని తెగేసి చెప్పేసిందట.

తన దగ్గరే నెమ్మదిగా చదవటం వ్రాయటం నేర్చుకుంది. ఇప్పుడు వారపత్రికలు చదవగలదు. చురుకు ఎక్కువ. ఇప్పుడు హిందీ అర్థం చేసుకునే ప్రయత్నం చేస్తుంది. ఎప్పుడైనా కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకుని గతించిపోయిన ఆ మాటలు చెప్తుంది. అక్కడక్కడా కాల్చిన మచ్చలు. తనే ఇందాక "మళ్ళీపెళ్ళిచేసుకో" అని ప్రసక్తి తెస్తే నవ్వేసింది.

"పదేళ్ళ నాడే మారు మనువన్నపుడు యాభైఏళ్ళున్న మా బావకి మా అక్క వుండగానే దానికి కంటిచూపు తగ్గిందని, నన్ను చేయమని అడిగారు మిత్రమ్మా. తాతగారే కేకలేసి పంపేసారు. ఇక ఇప్పుడు కాటికి కాలు చాచిన ముసలోడు వస్తాడు. ఎందుకమ్మా నాకీ లంపటాలు హాయిమంటూవున్నాను. దేముడే అన్నీ చూస్తాడు." అంది.

నిజమే. సుబ్బాలు మానసికపరిణితి దృష్ట్యా ఎక్కువ ఆలోచనలు వుండవు. రేపు అన్నది తనకి అంత ముఖ్యం కాదు. తనకి తోడు అన్నది ప్రక్క మనిషిలో చూసుకుంటుంది. అది ఒక పురుషుడే కానవసరం లేదు. తను అలా వుండగలదా? ఎప్పటికీ ఇలా ఒంటరిగా .. ఏమో తన ఆలోచన సరైనదేనా?

శోభకి తల్లి లేదు, ముభావంగా వుండే తండ్రి. చనువు పెరగనీయని మారుటితల్లి. కళాశాలలో పరిచయమయిన సుధీర్ ని ప్రేమించి, ఉత్తరాది వాడని ఇంట్ళో వారు అభ్యంతరపెట్టినా తన నిర్ణయం మార్చుకోలేదు. వచ్చే నెలలో పెళ్ళి. మధ్యాహ్నం మాటల్లో చెప్పింది.

"ఇప్పటివరకు ఏ విషయంలోను నన్ను వత్తిడి పెట్టలేదు. మా మధ్య సరైన అవగాహన కలగటానికి ఇద్దరి ప్రయత్నమూ వుంది. ఎప్పటికీ మా మధ్య స్నేహమన్నది వీడదు. ఇది మేము ఒకరినొకరు కావాలనుకున్న నిర్ణయం తప్పితే ఒకరికొరకు ఒకరం మారాలన్న నియమం కాదు." ఆ మాటల్లో ఎంత ఆత్మ విశ్వాసం?

అమృత విడాకులు తీసుకుని పదేళ్ళు కావస్తుంది. ఇద్దరు పిల్లలు తనతోనే వుంటారు. చిన్నవాడు బాబుపుట్టినసంవత్సరానికి మరొక స్త్రీని తీసుకువచ్చి, "పెద్దల మాట కాదనలేక నిన్ను వివాహం చేసుకోవాల్సివచ్చింది. కోమల్ నేను మన వివాహానికి ముందే దగ్గరయ్యాం. ఇప్పుడు విడాకులు అడుగుతున్నాను" అన్న అతని మాటల్తో ఐదేళ్ల తమ కాపురంలో అతని అంటీముట్టని స్వభావానికి అర్థం గ్రహించి ఇల్లు వదిలి బయటకి వచ్చేసింది. అప్పటికే ఉద్యోగం చేస్తుంది కనుక పిల్లల పోషణ భారం కాలేదు. కానీ ఒక్కతే అన్ని సంభాళించుకురావటం చాల కష్టమైందని, పెద్ద వయసులోనున్న తల్లి, తండ్రీ అంతగా తనకి సాయపడలేకపోయారని చెప్పింది.

పిల్లలిద్దరూ చక్కని మానర్స్ చూపుతారు. తల్లి పట్ల ఆపేక్ష. అపుడపుడూ వచ్చే తండ్రిని ఒక అథిదిగా మాత్రమేచూస్తారట. నాకంటూ సమయం మిగలదు. ఆలోచన చేసే తీరికా లేదు. ఇప్పటికి నా జీవితం తల్లి పాత్రకి పరిమితం. భార్య పాత్ర నాకు ఎక్కువగా ఇవ్వలేదు బాలాజీ అంటూ నవ్వినా ఆ కళ్ళలో నిర్వేదం తన చూపుకి ఇట్టే తెలిసిపోయింది. అందం, చదువు, ఉద్యోగం, వ్యక్తిత్వం వున్న ఆమె జీవితం ఎందుకిలా అసంపూర్ణమయింది? ఎవరిని నిందించాలి. పెద్దలని ఒప్పించలేక పెళ్ళి పేరిట ఆమె జీవితంతో ఆడుకున్న అతనినా? పిల్లల పట్ల మమకారం తో తన జీవితాన్ని పణం గా పెట్టిన ఆమెనా? తండ్రి సంరక్షణ లేని ఆ పిల్లలో ఏదైనా అభద్రతాభావన కలిగితే అది ఎవరి భాద్యత? అసలు మన వివాహ వ్యవస్థలోనే మార్పు రావాలా?

నవీన పెళ్లై సిడ్నీకి వెళ్ళిపోయింది. తనలో మార్పు చాలా ఆశ్చర్యంగా వుంది. భర్త భరత్ కోసం ఎన్నోపద్దతులుమార్చుకుంటుంది. సర్దుబాట్లు అలవాటు చేసుకుంది. చిన్న చిన్న విషయాలకి అందరి మీద విరుచుకుపడేనవీయేనా ఇంతగా మారింది. ఫోనులో మాట్లాడే మాటల్లో సగం పైన అతని గురించే. అతన్ని తను చూసినంతలోఆధునిక భావాలతో కనిపించాడు. నవీ మీద వత్తిడి తెచ్చే వ్యక్తిలా కనిపించలేదు. ఇది అతని అనురాగ ప్రభావమా? లేక క్రొత్తదనం కోరుకున్న నవీ మనస్తత్వమా? తన లో మార్పుకి పెళ్ళి దోహదపడిందే కానీ పూర్తిగా కారణం కాదా?

తలంతా భారంగావుంది. సుబ్బాలు, శోభ, అమృత , నవీ - ఆ నలుగురు తన మీద ఏదో ప్రభావం చూపుతున్నారు. వివాహం పట్ల కుతూహలం, విముఖత రెండూ కల్గిస్తున్నారు.

"అమ్మలు గారండీ, ఇంకెంతసేపలా కూర్చుంటారు?" అన్న సుబ్బాలు అరుపుతో లేచి క్రిందకి వచ్చింది.

"నలిగిపోయావు తల్లీ" అంటూ ఉప్పు తిప్పి పారేసింది. వద్దన్నా వినదు. నెమ్మదిగా మంచం మీదకి చేరి ఆలోచనలోనే నిద్రకుపక్రమించింది.

"మర్చిపోయానమ్మా! ఇందాక విశ్వం బాబు వచ్చారమ్మ విష్ణు వున్నాడా అంటూ. లేరంటే, లోపలికి రమ్మన్నా వద్దని గుమ్మంలోంచే వెళ్ళిపోయారు. మహా సిగ్గరి." అని అంది.

"నిజమేనే ఇన్ని నెలలైనా అతనంతే" ప్రక్కకి తిరిగి పడుకుంటూ అంది. చిత్రమైన మనిషి. విష్ణుతో ఫర్వాలేదు. తనతోనే మరీ దూరం దూరం గా మెసులుతాడు. స్వగతంగా అనుకుంది. మరో ఐదు నిమిషాల్లో నిద్రలోకి జారిపోయింది.

****************************************************************
అదే సమయానికి, సుమారు రాత్రి పది కావస్తుంది. రెండు చేతులూ మడిచి తలక్రింద పెట్టుకుని పడుకుని ఏదోసాలోచనలో పడ్డాడు. ఎందుకు మిత్ర తన మనిషిగా తోస్తుంది? "ప్చ్ సాయంత్రం తను కనపడలేదు. లోపలికి వెళ్ళటానికి కారణం కనపడక వచ్చేసాను". ఎంత చిత్రం ఒక మనిషి నాలుగు విధాలుగా తనని ప్రభావితం చేస్తుంది.

మొదటిసారి తన రూపు చూసే ఆకర్షించబడ్డాడు. ఇప్పటికీ ఆవిషయాన్ని నిజాయితిగానే ఒప్పుకుంటాడు తను. ఆ అందం అంతా ఆ పెదవి వంపులో వుంది. సన్నగా విచ్చుకునే ఆ పెదాలు, నవ్వేప్పుడు వంపు తిరిగే పెదాలు. మూసుకుపోయే చిన్న కళ్ళు. సందేహంలేదు ఆమెది చక్కని అందం. అప్రయత్నంగా తన సాధారణ రూపం గుర్తుకు వచ్చింది. తనది వంటి ఛాయా తక్కువే. ఆమెది గంధపు చెక్క మాదిరి నిగారింపున్న రంగు. కానీ తనని పట్టివుంచున్నది ఆ అందమ్ ఒక్కటే కాదు. అంతకు మించి మరేదో తనని ఆమె పట్ల ఆసక్తి పెంచుకునేలా చేస్తుంది. ఇన్నిరోజులుగా గమనిస్తున్నాడు.

తను వచ్చిన చోట ఏదో హుషారు నింపేస్తుంది. పెద్దల్నీ చిన్నవార్నీ కలేసి కలుపుగోలుగా మాట్లాడేస్తూ గలగలాడుతూ అలాగే చూస్తూవుండిపోవాలనిపిస్తుంటుంది. ఎప్పుడూ ఏదోఒక పాట ఆ నోటినుండి కూనిరాగంగా పలుకుతూనే వుంటుంది. దృష్టి తన మీద నుండి మళ్ళించటం కష్టమైపోతుంది. ఆ మధ్య తన స్నేహితుడు హర్ష అమెరికా నుండి వచ్చినపుడు వారిద్దరి మధ్య జరిగిన చర్చలో ఆమె ఎంత స్పష్టం గా, తన అభిప్రాయాన్ని తెలియజేసింది. తను, విష్ణు చర్చలో వున్నా కూడా వాదనలో వారిద్దరిదీ బలమైన వాదోపవాదం. అప్పుడే విష్ణు చెప్పాడు తనకి వక్తృత్వం, వ్యాసరచనల్లో రాష్టృస్థాయి బహుమతులు వచ్చాయని. ఆమెలోని ఆ ధీరవనిత లక్షణం చూస్తే ముచ్చటేస్తుంది.

వర్థని ఆంటీ తో మాట్లాడేటప్పుడు ఆథ్యాత్మిక పరమైన ఎన్నో విషయాలు వాళ్ళిద్దరు మాట్లాడుకుంతుంటారు. తనలెక్చరర్ సుమతి గారి మూలంగా తనకి ఆ విషయాల పట్ల అవగాహన వచ్చిందని, పుస్త పఠనం, ధ్యానం మరి కాస్తపురోగతిని కల్పించాయని చెప్పింది. సత్సంగ్ అనీ, ఆత్మశోధన అని ఎంతో అనుభవసారం గడించిన పెద్దవారిలామాట్లాడేస్తుంటే తనకి ఆశ్చర్యంగా వుంటుంది. అన్నింటికీ మించి తన జ్ఞాపకశక్తి అమోఘం. చిన్నప్పటి పద్యాలతో సహా గుర్తే. యోగ సాధన కూడా ఎంతో నిష్టగా, క్రమంగా చేయటం గమనించాడు. ప్రతి దాన్ని ముందుగా అనుకున్న తీరులో చేస్తుంది. అంత నిబద్దత తనలో ఏనాడూ లేదు. మనసుకి తోచింది చేసేయటమే కాని. అవును ఎందుకు తన ఇలా తమిద్దరినీ పోల్చి చూస్తున్నాడు. అతని పెదాల మీదకి నవ్వు దూసుకువచ్చింది.

ఓ ప్రక్క ఉద్యోగం చేస్తూనే సామాజిక సేవా సంస్థ ఒకదానికి వాలంటీర్ గా వెళ్తుంటుంది. ఎంతో అంకితభావంతోఆకార్యక్రమాల్లో చురుగ్గా పాలు పంచుకుంటుంది. ప్రక్కవారిని ఉత్సాహపరుస్తూ అలసట కనపడనీయకుండాపనిచేస్తుంది. రెండు మూడు సార్లు విష్ణుతో కలిసి వెళ్ళాడు. మిగిలినవారంతా కూడా మిత్ర ఇదిలా వుంది, మరి అలాగ చేద్దాం అంటూ తనని సంప్రదిస్తూనేవున్నారు. ఈ ఒక్క లక్షణం తనని ఇప్పటికీ అబ్బుర పరుస్తుంది. ఒక్కతే కూతురు, అదీ కలవారి కుటుంబం. తనకి ఈ వ్యక్తిత్వం ఎలా అలవడింది. ఈ విషయాలన్నీ చాలా సహజంగా తన జీవితంలో ఓ భాగంగా ఎలా మలుచుకుంది!

మిత్ర - అందం, ధీరగుణం, ఆథ్యాత్మికత, సేవాతత్పరత. అన్నిటా తనలోని అంకితభావం, స్పష్టత, జంకులేనితనం, స్నేహం కోరే గుణం - నాలుగు రూపాల్లో తనని పూర్తిగా ఆమె వైపుకు తిప్పుకున్న అందాల అతివ. విశ్వాకి చిత్రలేఖనంలో మంచి ప్రవేశం వుంది. నిద్ర పట్టేట్లు లేదని, లేచి ఆమె చిత్రిస్తూ దాదాపు తెల్లవార్లూ అలాగే గడిపేసాడు. మిత్ర తన ఇంటిలో లేచి ఉదయం ధ్యానం చేసుకునే సమయానికి విశ్వ మూసుకుపోతున్న కళ్ళతో మంచం మీదకి చేరాడు. అతని కళ్ళ నిండా ఆమె రూపే!!!!!!!!