ఋతుభ్రమణంలో

లెక్కకి పాతిక వారాలు మా పూలసాగుకి-
ఈ యేటి మధుమాసపు వెచ్చనల్లో
మరోమారు ఉత్సాహపు పల్లవింపు
పడమర నేలలోనూ, నాలోనూ.

ఓ గ్రీష్మ సంధ్యాసమయాన పచ్చని మడుల్లో
లెక్క పెంచుతూ ఈ రెండు మొక్కలు.
కలుపుగా పెకిలించలేని నా తనం
వల్లమాలిన ప్రేమ ఉబికే ప్రతి వనమాలి వైనమే!

ఉదయారుణ కాంతిలో వాటినే చూసుకుంటాను
ఒకవైపు పసుపు పచ్చని పూలు
ఆ వంక చివురు మెత్తని మ్రోల
కలివిడిగా తిరుగుతూ గాలులు, నా మురిపాల వలెనే..

శరదృతువు రానున్న దండోరాతో
పెంచుకున్న పూరెక్కలు, వన్నె మారిన పండుటాకులు
కోలాటాలు కట్టి వీడు వదిలే వేళ
కలవరపాటుని కప్పిపుచ్చలేని నా కనులు, నేలలోని వేరులూ...

అయితేనేమి, శిశిరపు ఘడియని పక్కకి నెడుతూ
ముదురాకు కొమ్మలతో ఆ మొక్క,
మొగ్గ వెనుక మొగ్గగా పుష్పిస్తూ ఈ పూల తీగె
ఎవరివైతేనేమి ఎగురుతున్న ప్రకృతి బావుటాలు?

పదిలమైన గురుతుల దిగుబడి మోస్తూ
పదును తగ్గని పచ్చదనాలు మోస్తూ-
నేనూ,  నేలనంటిపెట్టుకున్న నా వలస మొక్కలు
పొగమంచు, లేతెండల పోరు చూస్తూనే ఉన్నామింకా...!

(కౌముది డిశంబర్ 2017 ప్రచురితం)

రససిధ్ధి: Aligarh చలనచిత్ర కవిత్వానికి అనుసృజన

"యథో మనః తథో భావ, యథో భావ తథో రసః" వంటి తాదాత్మ్యం కలుగజేసిన ఆణిముత్యాల వంటి ఈ Aligarh హిందీ చలనచిత్ర కవిత్వపు పలుకులకి నేను స్వేచ్ఛానువాదం చేస్తుండగా,  "త్రిపుర" కలంపేరు తో రచనలు చేసే నా మిత్రురాలు చేసిన అనుసృజన అందింది.  మేలైన భావన పొదిగిన ఆ రచన బాగుందని (నా అనువాదం ఆపి) మీకూ పంచుతున్నాను.  "poetry शब्दों में कहाँ होती है बाबा. कविता शब्दों के बीच में मिलती है. साइलेन्सस में. पॉज़स में. फिर हर कोई अपने अपने हिसाब से अपना अर्थ निकलते हैं. "  వంటి గాఢమైన సాలోచన లోకి తోయగల సంభాషణలు చాలానే ఉన్నాయి  Aligarh  లో.  అన్నిటినీ మించిన జీవన సంవేదన,  ఒంటరి దైన్యం, అనురాగభరిత స్పర్శ కి అలమటింపు చిత్రీకరణ లోతైన స్పందన కలిగిస్తూనే ఉంటుంది తలిచిన క్షణం.  ఇది నిజ జీవితాధారిత చిత్రం.  అంశం చాలా సున్నితమైనది అయినా మనోజ్ వాజ్‌పాయ్‌ వలన దృష్టి సరైన రీతి కి మళ్ళుతుంది.  సానుభూతి, సదవగాహన మిగులుతాయి. 

-1-  ఆంగ్లానువాదం  ( అంతర్జాల సౌజన్యము తో)

O beloved moon.
Fear not the dawn that separates us.
For we will meet again when the world goes to sleep.
in the light of day, I am unseen.
it is in your light, my heart awakens.
we will dance as shadows dance.. to the songs of nightingales.
we will touch as shadows touch..
becoming one in the midnight sun.
You and me are illusions. victory and defeat are mere words.
There is no beginning nor is there an end.
This moment is the only truth.

-----
Today I lost myself to him.
At the crack of dawn he came along..
and stole my heart
(This morning Lord Krishna appeared in my dreams and stole my heart)
In the midst of my sweet morning sleep,
he lifted me gently like a fallen flower.

-2-  "త్రిపుర" చేసిన అనుసృజన 

ఓ ..నా నెచ్చెలీ..నా జాబిల్లీ..
ఊహలోని  యెడబాటు తారాడితారాడి
నీ నయనాల ఆ నీలి నీడలా కమ్మెనేమో
ఉదాసీనంగా  వాలిపోయే సంజకాంతులు
కాలేవేనాటికీ..చీకటి సీసపు పరదాలు..
గాఢ సుషుప్తిలో యీ సృష్టి సోలిపోయే తరుణాన
తనువూ మనసూ తన్మయ మై స్వప్నాల విహరించుదాము..!
దివ్య ప్రభల వెలుగుల లోకాన నేనొక అగోచర మయూఖాన్ని ..
నీ అంతరంగపు వెలుగు పుంతలలో   నేనొక చేతనా చైతన్యానికి  ప్రతీకని ..!
గాఢ నిశీధిన నింగిన    నవ్వే సూర్య కాంతుల  పందిరి ఛాయ
గాలి తెమ్మెరల ఆగి  సాగే కోకిల గాన రవళి మోహనమైన వేళ
మన నీడలతో మన దోబూచులాటలే
మమేకమైన రసదిద్ధికి  కాదా రంగస్థలమది ..
నీ నా అస్థిత్వమే మాయా బ్రాంతి ..జయాపజయాల మాటల జూదమే
ఆది అనాదిలేని ఈ కాల పరిభ్రమణంలో ముగిసిపోతున్న ఈ క్షణమే నిలువెత్తు నిష్టుర నిజము

తొలిపొద్దురేఖ రాగ రంజితమై చెంగలించిన వేళ
చేరి  దరిచేరి దొరవోలె దోచినాడు నిలువెల్ల నీలికాంతుడు
అరమోడ్పు కనుల  అరనిద్ర భారమై తరళించు ఝాము
రాలిన రేలు పూవులా గారాన యెద చేర్చి బిడియపు తెర
నయగారమున అధరముల జార్చి నన్నేలెనో నా స్వామీ !

Mourning dove

ఈ మధ్యనే పడకింటి కప్పు మీద

ఓ పావురాయి గూడు కట్టింది

పగలంతా మేతకో, జత కొరకో వెదుకులాడుతూ..

రాత్రంతా గునుసుకుంటూ

పట్టరాని విసుగు కలిగిస్తూ పరిచయమై

పట్టించుకునే ఉనికిగా, 

ఉనికిపట్టులో తోడుగా మారింది. 

నిన్న రాత్రి  కప్పు క్రిందగా

జారుతున్న వాన చుక్కల సడి..

నిదుర ఆగని మనసుకి నెమ్మదిగా మెలుకువ.

ఆగి ఆగి కురిసిన వాన, 

పిట్ట గొంతుని పట్టి ఆపినట్లుంది

గుండె నిండా తడి భావనలు, 

గూడు కూలిందేమోనని గుబులు..

ఉన్నపళాన లేచివెళ్లే వేళకాదు-

తెల్లార్లూ చెవులు రిక్కించి

రెక్క సడికి,cooOOoo-woo-woo-woooo కూత కొరకు

ఎదురుచూపు మోసే కనులతో,  

పదే పదే పచార్లు చేస్తూ,
నేనూ మారిపోయాను ఒక Mourning dove గా

బెదిరిన ప్రాణికి లాలన కాలేని ఘడియల్లో...!

ఎగురలేని గాలిపటాలు

గాలిపటాలు

ఎగిరే మబ్బుల్లా ఉండేవవి!

చేతికి చిక్కనున్న
మబ్బుకోసమే..
పటాలు నేలకి కురవాలని
పసితనపు ఆశలూ ముసిరేవి

అప్పట్లో

ఏదో పండుగ కాలం లో,

కనీసం ఎండాకాలం సెలవుల్లో

ఎవరో ఒకరు ఎగురవేస్తారు

ఎగిరే పటం వాలితేనే కేరింత..

ఆట ముగిసే వేళకి

గాలివానకు ఒరిగిన పిట్టల్లా

చిరుగు పట్టిన చీరల్లా

అవే గాలిపటాలు..తెగిన పటాలు

బహుమతులుగా

వెదికి తేవటమే
పందెం కోళ్ళ వంటి పిల్లల కేళి

ఇప్పుడూ

ఒకప్పుడు ఎగురవేసిన
ఉల్లాసాలు

కాలపు కండె తెగిపడిన
పటాలుగా..

జ్ఞాపకాలకి చిక్కుకుని
అనుభూతులు

వెదకకుండానే ఎదురయే

మమతని

పదిలంగా తాకివస్తే

కానుక అందిన భావన..

కమ్ముకున్న ఆశలు
చిన్నప్పటి చిక్కదనంతోనే
ఇప్పటికీను
అంచేత,

మరి కొన్ని క్షణాలు

ఇప్పుడిప్పుడే

ఎగురవేస్తున్నాను

రానున్న కాలాల్లో

మనసుకి అందివస్తాయని!

పూవంత మోహమై

పున్నాగల వానలై, 
పారిజాతాల పాన్పులై
కొన్ని పూలు నేల కొరకే పూస్తాయి

మరి కొన్ని తావులీనుతూ
గాలిని వదలని మల్లెల, 
జాజుల పరిమళాల చిలుకరిస్తే
ఆగి ఆగి కదిలే వాయువులన్నీ 
వేణుగానాలై పోతాయి

నీటి ఒడిలో నిర్మలంగా పవళిస్తూ
తామర జాజరగా, 
కలువల కాంతిగా
ఆ పూలు మరి అలా విరియగానే
కొలనులన్నీ అలల నవ్వులే

పుష్పించని జాతులు ఉంటాయి తరువుల్లో
పంచవన్నెల పత్రాలు
తయారు చేసుకుంటాయి
సుమాల కాలాలు ముగిసాక
భూమిని కప్పుతూ
ఆకుల ముగ్గులు  వేస్తాయి
గాలులు అల్లరి చేతులతో
నీటిలో మునకలు వేయించటానికి
ఎడతెగక వీస్తుంటాయి
 
అప్పుడే అగ్ని పూలు
అకాశమంతా విచ్చుకుని మెరుస్తాయి,
తారలు విరిసిన నింగి
జిగిబిగి రంగులు విసురుతుంది

పంచభూతాల పూల వేడుకలో
కలదిరుగుతూ
నేనూ గమనిస్తాను
నా కనులు రెండూ
తరువులుగా మారాయని..
ఊహల పూలు రాలుతుంటే
హృదయపు గాలులు
సుమధుర భావనలు మోస్తున్నాయని...!

ఉదయపు రూపు నీటి అద్దాన...

ద్వైతం

ప్రేమారా ఆలింగనం చేసుకునే

'ఏకాంతం' అనే ప్రియుని వదిలి

ఒక్కోసారి

మెత్తగా పిలిచి చేయిచాపే

పాత మిత్రుని వంటి 'ఒంటరితనం'

దరికి పారిపోవాలని ఉంటుంది

కనులారా నీరూరే
తన చెంతన తాకే వెచ్చదనం

కదలనీక నిలిపేసే

చెలికాని ఉనికిని మరిపిస్తుంది

ఎద నుంచి పదాల బరువు
తానూ మోస్తుంటాడు...

కాలపు అడుగుల సడిలో

ఉద్వేగపు ఊపిరి ధ్వనిస్తుంది

ప్రియుని సందిట ఆగిపోయిన

ఉద్రేకం, అనురాగం పిలుస్తూనే ఉంటాయి
అయినా సరే,

ఆలాపన మరిచి
లయ తప్పిన హృదయంతో

ఉడుకుమోత్తనపు అలుకతో

పసితనపు పలుకుతో

స్నేహితునితో
తలపడాలనే ఉంటుంది

మాట పెగనీయని మౌనపు మోముల

ప్రియునికి బందీ కావాలనిపించదు

పలుసార్లు జరిగే ప్రహసనం

ఒక్కోమారు మరీ ప్రియమైనదిగా ఉంటుంది

ప్రియుని చిరునామా కి
చిలిపి లేఖ రాయమని

స్నేహితుని అల్లరి మాట
మది లో పాటగా మారేవరకు

వేదన తో తలపడే తలపు

కోకిల స్వరాల ఊహగా

రూపాంతరం చెందేవరకు

ఇటుగా రానీయని ఆ ధ్యాస

పట్టుకునే ఉంటుంది

ప్రణయం, స్నేహం పల్లవిస్తూ

ఉండే ఉభయ సంధ్యల జీవితాకాశం

వర్ణాలు మారేవి కావు!

నిరాంతకం

పురాతనమే కావచ్చు ఈ చంద్రోదయం

కాస్త వెనుగ్గా రానున్న సూర్యోదయమూ...

చీకటి కమ్మిన హృదయాలు
నీడలో నివృతమైన పరిసరాలు

మరి కాస్త ప్రాచీన ఆచూకీకి

త్రోవ చూపవచ్చు

గమనించాలి, గుర్తించాలి, గమనం సాగించాలి

రిక్త హస్తాలు చాపగానే వెన్నెల నిండినట్లుగా

కనులు తెరవగానే కాంతి చేరినట్లుగా

గాలి, నీరు గలగలలాడుతూ

పూరేకుల్లో,  ఆకుదొన్నెల్లో
మబ్బుగిన్నెల్లో, అలల కుంచెల్లో

కొత్త పరిచయం చేసుకున్నట్లుగా

సరికొత్త పాత చిరునామాలు
గుండె నిండా రాసుకుంటూ ఉంటావు

నడవాలి, నర్తించాలి, ఆంతర్నేత్రం తెరిచి చూడాలి

సనాతనమే కావచ్చు ఆ ఆత్మావలోకనం

అనాది నిధనమనే హితవచనమూ...

తృప్తి, శాంతి పురివిప్పి

చేతనలో, చింతనలో

స్వరంలో, స్పందనలో

నిత్య చలనం గావించినట్లు
సతతం అనునయ స్పర్శనిచ్చే విశ్వజాడలు

ఆత్మ నిండా పరుచుకున్న స్థితిలో ఉంటావు

పయనాలు

పెనుగాలి లా తలపు

చెల్లాచెదురయే ఆకుల్లా ఊహలు

ధ్వనిస్తూన్న దారుల్లోకి
పదేపదే దెస మార్చుతూ

మనసు పరుగులు తీసిన తరుణాన..

నైసర్గిక స్వరూప దర్శనమైంది

లోలోని కాననం కానవచ్చింది

పరిచిత జాడలు

కొన్ని మోడులు

అల్లుకున్న అనుబంధపు లతికలు

ఎరుగని మోహపు పూలు

అలవి కాని తావులీనుతూ

ఇప్పుడక్కడ

చిగురుటాకు మోజుల సవ్వడి

మొగ్గ తొడుగుతున్న సన్ననవ్వుల

ప్రతిధ్వనులు

పరుగు నడకగా మారేటి వేళకి..

కోన దాటి

లోయ దాపున

మాయమైంది

నడిచివచ్చిన దారి

శకలాలుగా ప్రోగు పడిన కలలు

బద్దలువారి బండలైన ఆశలు

మాయ దర్పణమై ఎదుట నిలిచినట్లుగా...

నిశ్శబ్దం రూపు దాల్చి పిలిచినట్లుగా

మార్మికత

ఆజ్యపు ధారకే అణగారిన జ్వాలలా
నిమగ్నత

కదలిక మందగించిన క్షణానికి

కొత్త కుదుపు మొదలౌతుంది

ఝంఝూనిల ప్రభంజనంగా

మారనున్న అనుభవం
బలపడుతూ ఉంటుంది

నాటుకున్న అనుభూతుల
విస్తీర్ణత, ఎల్లలు ఎరగనట్లే
ఎదుగుతుండే

బ్రతుకు వనం లోకి
పయనాలు...!

కాలం లోకి

అప్పుడక్కడ

చీకటి కమ్మి చాలాసేపయింది

నేల కి సమీపంగా

తారకల వంటి మిణుగురులు

నింగిని తాకుతూన్న

మిణుగురుల వంటి నక్షత్రాలు

కంటిలోనూ, కాంతితోనూ చిత్రాలుగా

సర్దుకున్నాయి

ఆమె పెదవి విప్పుకుని

చిన్న నవ్వు మొలిచింది
'మోటబావి గోడలు చీల్చుకున్న పచ్చని మొలకలా'

దృశ్యం, సాదృశ్యం నడుమ

నడయాడే మది ఊసూ పుట్టింది

అంతలో-

ఏదో అసంబద్ధమనిపించింది..

మొలకది జీవితేచ్ఛ, అస్తిత్వ పోరాటం

మిణుగురు ఉనికితో చలిస్తున్న జీవి

రాలినదో, రగులుతున్నదో తెలియని తార

ముఖాన నిరంతరం వేసుకునే ముసుగు, నవ్వు..

సామ్యం లేని సంగతుల

అసహజచిత్ర ప్రదర్శన,

వ్యూహం పన్ని సాగిస్తున్న 

బతుకురణపు అర్థవిహీనత

నశించిపోయాయి

వేకువ కావచ్చింది..

ఆ వేకువని మించిన ఎరుక

మరేదీ కలగలేదు

అయినప్పటికీ

ఆ వెనుగ్గా నిశి కమ్ముతూనే ఉంటుంది

ఇక నుంచి,

ప్రతి అస్తిత్వం అనుపమం

అనునిత్యం అసమానం

సూత్రంగా

నిరాంతకంగా సాగే పయనంలో
ఆమె...!